“Freek, we moeten nu echt weg, want anders komen we te laat op school. Nee nu NIET je autootje pakken!” Maar Freek heeft hier geen zin in, zegt NEE en rent de trap op naar boven. “Freek, niet rennen op de trap! Hoe vaak moet ik dat nog zeggen? We moeten nu echt weg, dus wil je nu meteen hierheen komen alsjeblieft?”
Herken je dit als ouder en opvoeder? Ik wel in ieder geval. We hebben haast, we willen niet te laat komen, we willen geen ruzie, maar ons kind luistert niet. Heel frustrerend en behoorlijk uitzichtloos, want je hoort het van zoveel ouders! MAAR het kan ook anders! Zonder frustratie, zonder ruzie en zonder boze gezichten. In dit artikel vertel ik je wat onze communicatie zo onhandig maakt en hoe je het anders kan doen.
HET BREIN IS DE BOOSDOENER
De voornaamste oorzaak van niet luisterende kinderen is dat we onze kinderen meestal vertellen wat we NIET willen dat ze doen:
- Niet rennen in de gang!
- Niet schreeuwen!
- Niet springen op de bank!
- Pas op, niet vallen!
Het lastige is dat deze woorden ervoor zorgen dat ons brein twee dingen moeten verwerken. Er wordt namelijk automatisch een beeld in ons hoofd gevormd wanneer er iets tegen ons wordt gezegd. Dat doe je niet bewust, dat gebeurt gewoon. Pas als dat beeld er is, gaan onze hersenen verweken wat er precies werd gezegd of van je werd gevraagd. Dus als er wordt gezegd dat je iets NIET moet doen., zie je eerst het plaatje van de actie (rennen in de gang, springen op de bank) en dan pas verwerk je het stukje van het NIET rennen in de gang NIET springen op de bank.
Even een KLEINE TEST: DENK NIET AAN EEN ROZE OLIFANT. Welk beeld zie je als eerste in je hoofd? Inderdaad een ROZE OLIFANT. Voor kinderen werkt het precies zo en TOCH vertellen we ze negen van de tien keer wat ze NIET moeten doen.
Als je me niet gelooft, dan heb ik nog een kleine test voor je:
Hieronder staan een aantal dingen die iemand tegen jou moet zeggen. Opdracht aan jou is om meteen te doen wat er wordt gezegd.
- Ga niet staan
- Loop niet weg
- Doe je mond niet open
- Doe je ogen niet dicht
Wat gebeurde er met je? Wist je meteen wat je wel of niet moest doen? De kans is heel groot dat jij (net als onze kinderen) eerst dacht “oh ik moet gaan staan, of wacht, nee ik moet juist NIET gaan staan” of “Oh ik moet weglopen, of wacht, nee ik moet juist NIET weglopen.” enzovoorts. Lastig hè? En dit doen wij onze kinderen heel vaak aan
KAN HET OOK ANDERS?
Hoe kunnen we dit oplossen, hoe kunnen we dit veranderen? Eigenlijk heel simpel door onze communicatie helder en duidelijk te maken: Vertel de ander wat je graag wil dat ze WEL doen. Zeg dus:
- De bank is alleen om op te zitten
- Leg de boeken op de tafel
- Praat met een zachte stem
- Ga (of blijf) zitten
- Sta stil of Blijf staan
- Houd je goed vast
In de basis niet echt moeilijk, maar doordat we allemaal zijn opgegroeid met de NIET-zinnen moeten we echt heel erg oefenen om te zeggen wat we willen dat ze doen. Dus als je kind de rozijntjes op de grond gooit, zeg dan “Ik wil dat je de rozijntjes in het bakje laat zitten” ipv “Geen rozijntjes op de grond gooien.” Nogmaals in de basis is het heel simpel.
Ik hoop dat dit artikel ouders en opvoeders zal helpen om minder frustratie, boosheid en strijd te ervaren. En dat kinderen minder verward zullen zijn en sneller zullen weten wat van hen verwacht wordt.
In een volgend artikel geef ik inzicht in nog twee ‘onhandige manieren’ van communiceren en vertel ik uitgebreider hoe we ‘handiger’ kunnen communiceren.